25 jaar Goede Doelen Nederland: ‘goede doelen, blijf samenwerken’
Goede doelen zouden in de toekomst nog meer moeten samenwerken, vindt Alexander Rinnooy Kan, een van de invloedrijkste Nederlanders. Dit zei hij tijdens het jubileumcongres op 1 november, dat Goede Doelen Nederland ter ere van haar 25-jarige bestaan organiseerde en waar sprekers als Rinnooy Kan, filosoof Bas Haring en AI-expert Jim Stolze de uitdagingen van de toekomst verkenden.
Rinnooy Kan roemde tijdens de feestelijke middag in het Bimhuis in Amsterdam de lange traditie van goede doelen in Nederland. ‘We zijn een van de eerste landen met goede doelen. De goededoelensector is de afgelopen jaren enorm gegroeid in betekenis, omvang, aanzien, impact en in publiekelijke waardering’, zo sprak hij de zaal toe, die vol zat met leden van Goede Doelen Nederland en een flink aantal samenwerkingspartners. Maar volgens de hoogleraar neemt met die omvang ook de kwetsbaarheid van de sector toe. ‘Een succesvol verleden vraagt om een succesvol vervolg.’ Rinnooy Kan roept goede doelen daarom op om in de toekomst vooral sterk te blijven samenwerken, bijvoorbeeld in het positioneren van de sector naar de overheid.
Volgens Rinnooy Kan is zo’n sterke positionering nodig vanwege de behoorlijke regeldrift van de politiek. ‘Dit staat haaks op het vertrekpunt van goede doelen, zij bestaan bij de gratie van vrijwilligheid. Goede doelen halen het mooiste in mensen omhoog’ De relatie tussen overheid en goede doelen is er volgens Rinnooy Kan vooral een van complementariteit en niet van substitutie. ‘Het is er een van helpen, het geven van ruimte aan initiatieven die opgebouwd moeten worden of een zetje nodig hebben. Het vraagt om afstemming met een overheid die zijn eigen rol kent.’ Zijn pleidooi werd met instemming vanuit de zaal ontvangen.
Dat het werk van goede doelen steeds meer onder druk komt te staan, erkende ook de voorzitter van Goede Doelen Nederland Jan van Berkel tijdens het jubileumcongres. Volgens de voorzitter heeft Goede Doelen Nederland de afgelopen jaren laten zien dat goede doelen een belangrijke bijdrage leveren aan de sociale samenhang in de Nederlandse samenleving. Zij creëren impact, daar waar de overheid en markt er zelf niet uitkomen. Van Berkel: ‘Deze unieke rol van goede doelen verdient ruimte. Wij hebben als brancheorganisatie een offensief ingezet om om tot een ándere relatie met de overheid te komen. We zetten flink in op een overheid die goede doelen stimuleert en aanmoedigt. Met verkiezingen over anderhalf jaar is de tijd rijp en de urgentie groot’
Eerste Goede Doelen Lezing
Na Rinnooy Kan, gaf filosoof Bas Haring zijn visie op de rol van ‘goed doen’ in de samenleving. Haring maakte duidelijk dat we als mens geneigd zijn om in trends te denken en ervan uitgaan dat dingen veranderen als het om de toekomst gaat. ‘Maar dat is niet altijd juist. Veranderingen zijn niet altijd lineair, het zijn eerder schommelingen.’ Het is volgens de filosoof daarom slimmer om uit te gaan van zaken die voorlopig niet zullen veranderen. ‘Hou vast aan wat hetzelfde blijft, als het om de toekomst gaat.’ Zo ziet Haring het bestaansrecht van goede doelen de komende jaren niet veranderen. ‘De mens is altruïstisch, dat zit zo diep in ons.’
Haring trapte met zijn inspirerende talk de eerste editie van de Goede Doelen Lezing af, die vanaf nu een vervolg krijgt. Jaarlijks zal een inspirerende spreker zijn of haar visie geven op de rol van ‘goed doen’. De lezing moet inspireren en bijdragen aan het debat over de maatschappelijke waarde van goede doelen.
Goede doelen moeten zich meer als nerd gedragen
Als het aan Artificial Intelligence-expert Jim Stolze ligt, wordt het hoog tijd dat goede doelen zich meer als een nerd gaan gedragen. Stolze kwam speciaal naar het jubileumcongres om een gastcollegeover artificial Intelligence (AI) te geven. Dit deed hij vol humor. Samen met een enthousiast publiek onderzocht hij de kansen van kunstmatige intelligentie voor goede doelen.
De meeste organisaties houden zich volgens de expert nu nog vooral bezig met digitale transformatie, maar voor de toekomst gaat het om (digitaal) inzicht. ‘Bij Netflix hebben ze dat bijvoorbeeld goed in de gaten. Netflix is niet bezig met digitalisering, maar met algoritmisering. Ze zijn op zoek naar patronen die kunnen vertellen wat jij zou willen zien vanavond. Voor zulke inzichten zijn data scientists nodig. Data scientists zijn schapen met vijf poten. Ze weten wat statistiek is, snappen wat programmeren is, praten in programmeertaal Python, kunnen dingen op een begrijpelijke manier uitleggen en wegen ethische aspecten mee.’ Zijn advies voor goede doelen? ‘Stel pizza teams samen en laat ze een paar dagen met rust. Daar komen de mooiste dingen uit.’
Het Rode Kruis en Amnesty International lieten daarop zien dat zij al op de goede weg zitten. Zo werkt het Rode Kruis bijvoorbeeld met AI om de gevolgen van een ramp in kaart te brengen. Amnesty International ontwikkelde een algoritme om via citizen journalism wapensystemen te ontdekken.
Nadat dagvoorzitter Kim Coppes het publiek meerdere hints had gegeven, kwam cabaretier en Oxfam Novib-ambassadeur Dolf Jansen als slot- en verrassingsact tevoorschijn. En zoals we Dolf kennen, had hij vanaf het begin de lachers op zijn hand. Het feestelijke congres werd afgesloten met een borrel in het Bimhuis café.
