Beperking giftenaftrek leidt tot grote maatschappelijke schade

Per 1 januari is de maximering van de periodieke giftenaftrek tot 250.000 euro per jaar ingevoerd. Bij de stemming hierover in de Eerste Kamer heeft het kabinet n.a.v. de motie Essers moeten toezeggen, de negatieve gevolgen voor ANBI’s in kaart te brengen, het parlement daarover voor 1 juli 2023 te informeren en de maatregel in geval van negatieve gevolgen terug te draaien of aan te passen.

Goede Doelen Nederland heeft samen met de SBF-partners (Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie*) in de afgelopen maand gewerkt aan een sector-brede inventarisatie van de negatieve gevolgen van deze maatregel. Bij deze inventarisatie is samengewerkt met vele andere organisaties waaronder de Museumvereniging, Prisma en FBNed en zijn gesprekken gevoerd met juristen en (fiscaal) adviseurs. Uit de inventarisatie blijkt dat de aantoonbare maatschappelijke schade nu al vele malen groter is dan de potentiële opbrengst van de maatregel in de vorm van extra belastinginkomsten. Aan de hand van 13 concrete casussen toont SBF aan dat deze maatregel direct leidt tot een afname van giften ten koste van vele maatschappelijke doelen.

De maatschappelijke schade begint met particulieren die door de beperking van de aftrek minder geven. Deze particulieren zijn grote gevers die zich met giften voor meerdere jaren committeren aan maatschappelijke doelen. Zij geven aan een netto budget voor giften te hebben. Doordat er boven de 250.000 euro geen aftrek meer is, moet er daadwerkelijk rekening worden gehouden met een daling van giften met het aftrekpercentage van ca. 40%.

Particulieren die schenken vanuit een persoonlijke holding (Box 2) geven aan dat zij door deze maatregel hun geplande giften zullen verlagen of stoppen. De aftrek compenseerde namelijk de belasting die moet worden betaald als er geld uit de holding wordt gehaald. Bovendien brengt deze maatregel veel onzekerheid met zich mee. Plannen en overeenkomsten die in de maak zijn worden on-hold gezet of gaan helemaal niet meer door. Deze giften zijn essentieel voor goede doelen en maatschappelijke initiatieven die zich inzetten voor een betere samenleving.

De maatregel heeft directe en indirecte negatieve gevolgen voor de inkomsten van goede doelen en daarmee voor het maatschappelijke werk dat zij doen. Direct omdat particulieren die rechtstreeks aan het goede doel geven minder kunnen schenken en indirect omdat particulieren die aan een vermogensfonds geven, minder gaan geven, of afzien van het oprichten van een vermogensfonds. Hierdoor verminderen de giften van vermogensfondsen aan goede doelen en maatschappelijke initiatieven.

Goede doelen geven aan dat zij nu al concrete bevestigingen hebben dat door deze maatregel een gift van boven een bedrag van 250.000 euro achterwege zal blijven of naar beneden wordt bijgesteld. Diverse goede doelen geven ook aan dat zij sterke aanwijzingen hebben dat grote donoren in praktijk niet aan een maar aan meerdere organisaties geven waardoor het totaalbedrag van een particulier boven 250.000 euro per jaar kan komen. Per saldo betekent dit dat meerdere goede doelen geraakt kunnen worden terwijl het bedrag per goed doel onder de grens van 250.000 euro blijft.

De inventarisatie is inmiddels aangeboden aan staatssecretaris van Rij en minister Weerwind als coördinerend minister voor filantropie. Goede Doelen Nederland wil, samen met de SBF-partners op korte termijn in gesprek met Van Rij over de grote maatschappelijke schade en pleit voor terugdraaien van de maatregel.

Lees hier de volledige inventarisatie.

*SBF is het platform van samenwerking van Goede Doelen Nederland, Branchevereniging van fondsen en foundations (FIN) en Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO).